Bonus-malus definicja – co to znaczy? Działanie i znaczenie w ubezpieczeniach komunikacyjnych

Bonus-malus definicja – czym jest ten system?

System bonus-malus to stosowany przez towarzystwa ubezpieczeniowe mechanizm korygowania wysokości składki ubezpieczenia komunikacyjnego – najczęściej OC (odpowiedzialność cywilna) i AC (autocasco) – w zależności od historii szkodowości kierowcy.

Innymi słowy, jest to system nagród i kar finansowych, który ma na celu promowanie bezpiecznej jazdy i ograniczenie liczby szkód komunikacyjnych.

Co oznacza „bonus” i „malus”?

• Bonus – to zniżka w składce dla kierowców, którzy przez określony czas nie spowodowali żadnej szkody zgłoszonej do ubezpieczyciela.
• Malus – to zwyżka w składce dla kierowców, którzy spowodowali jedną lub więcej szkód skutkujących wypłatą odszkodowania.

W praktyce oznacza to, że ostrożni i bezszkodowi kierowcy płacą mniej za ubezpieczenie, natomiast ci powodujący wypadki – więcej. System ten pełni funkcję motywującą do odpowiedzialnej jazdy.

Jak działa system bonus-malus?

Mechanizm działania systemu opiera się na klasach szkodowości, przypisywanych kierowcy na podstawie jego historii ubezpieczeniowej. Każda firma ubezpieczeniowa może stosować nieco inne zasady i klasyfikacje, ale ogólny schemat działania wygląda podobnie:

1. Nowy kierowca (bez historii ubezpieczenia OC/AC) rozpoczyna od neutralnej klasy – zazwyczaj jest to klasa „0”, oznaczająca brak zniżek i zwyżek.
2. Każdy rok bez szkody premiowany jest przesunięciem do wyższej klasy bonusowej, co skutkuje obniżeniem składki.
3. Każda szkoda zgłoszona z winy kierowcy skutkuje przesunięciem do klasy malusowej – co oznacza podwyższenie składki przy kolejnym ubezpieczeniu.

Ubezpieczyciel weryfikuje dane kierowcy w bazie UFG (Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny) i przypisuje odpowiednią klasę szkodowości.

Tabela przykładowych klas bonus-malus

Uwaga: Rzeczywiste klasy i wpływ na składkę mogą różnić się w zależności od towarzystwa. Każda firma ustala własną politykę cenową.

Zasada kontynuacji zniżek – transfer bonusu

Dzięki Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu (UFG), historia ubezpieczeniowa kierowcy jest przechowywana w centralnej bazie. To umożliwia tzw. transfer zniżek – nawet po zmianie ubezpieczyciela. Dzięki temu kierowca nie musi „budować zniżek od nowa”, tylko kontynuuje je w nowym towarzystwie.

Ochrona zniżek – jak nie stracić bonusu po szkodzie?

Część towarzystw ubezpieczeniowych oferuje tzw. ochronę zniżek (ang. bonus protection). To dodatkowa opcja, która pozwala zachować dotychczasową klasę bonusową nawet po jednej szkodzie w danym okresie ubezpieczeniowym.

Kiedy warto rozważyć ochronę zniżek?

• Gdy masz wysokie zniżki (np. 60–70%).
• Gdy często poruszasz się po zatłoczonych drogach i ryzyko drobnych szkód jest większe.
• Gdy składka bazowa jest wysoka i zwyżka po szkodzie oznacza znaczne obciążenie finansowe.

Praktyczne porady – co warto wiedzieć jako kierowca?

• Sprawdzaj swoją historię szkodowości – możesz to zrobić za pomocą profilu w UFG.
• Unikaj drobnych szkód, które mogą wpłynąć na zniżki – czasem naprawa z własnej kieszeni bardziej się opłaca.
• Przemyśl zakup ochrony zniżek, zwłaszcza jeśli masz już duże zniżki i wysokie składki bazowe.
• Pamiętaj, że system działa także przy ubezpieczeniu AC, nie tylko OC.
• Zachowaj ciągłość ubezpieczenia – przerwa w historii może oznaczać utratę zniżek.

System bonus-malus to jedno z kluczowych narzędzi stosowanych w ubezpieczeniach komunikacyjnych. 

Podsumowanie

Jego główne cechy to:

• Motywowanie kierowców do bezpiecznej jazdy poprzez nagrody finansowe.
• Dyscyplinowanie sprawców szkód przez wyższe składki.
• Możliwość transferu zniżek między ubezpieczycielami dzięki bazie UFG.
• Dodatkowa ochrona zniżek dla tych, którzy chcą zabezpieczyć się przed skutkami incydentalnych szkód.

Zrozumienie działania systemu bonus-malus pozwala nie tylko oszczędzać, ale też lepiej planować swoją historię ubezpieczeniową i świadomie wybierać oferty ubezpieczeniowe.

Ilona Szydłowska

Specjalista ds. ubezpieczeń