Ubezpieczenie OC dla lekarzy – kompleksowy przewodnik

3 czerwca, 2025

Praca lekarza wiąże się z ogromną odpowiedzialnością za zdrowie i życie pacjentów. Nawet przy zachowaniu najwyższych standardów zawodowych mogą zdarzyć się sytuacje skutkujące roszczeniami ze strony pacjentów. Dlatego ustawodawca wprowadził obowiązek posiadania ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) dla lekarzy. 

W artykule wyjaśniamy:

1. czym jest obowiązkowe i dobrowolne (nadwyżkowe) OC lekarza,
2. jakie są sumy gwarancyjne,
3. jakie szczególne potrzeby mają lekarze na kontraktach,
4. jakie dodatkowe klauzule warto rozważyć – zwłaszcza w specjalizacjach wysokiego ryzyka, takich jak medycyna estetyczna.

Obowiązkowe ubezpieczenie OC dla lekarzy

Podstawa prawna – aktualne rozporządzenie

Obowiązek posiadania ubezpieczenia OC przez lekarzy prowadzących działalność leczniczą wynika z Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotu wykonującego działalność leczniczą.

Zgodnie z przepisami:

• obowiązek dotyczy m.in. lekarzy i lekarzy dentystów prowadzących indywidualną lub grupową praktykę lekarską,
• ubezpieczenie musi obejmować szkody powstałe w następstwie udzielania świadczeń zdrowotnych lub zaniechania ich udzielenia,
• ochrona obejmuje zarówno szkody osobowe, jak i rzeczowe.

Uwaga: Ubezpieczenie musi być aktywne przez cały okres, gdy lekarz wpisany jest do Centralnego Rejestru Lekarzy i Lekarzy Dentystów Rzeczypospolitej Polskiej (CRL), prowadzonego przez Naczelną Izbę Lekarską.

Kiedy zawrzeć pierwszą polisę?

Okres ochrony w pierwszej polisie obowiązkowego OC lekarza musi rozpoczynać się nie później, niż w pierwszym dniu rozpoczęcia działalności leczniczej. Brak ważnej polisy w czasie udzielania świadczeń zdrowotnych jest naruszeniem prawa i może skutkować odpowiedzialnością zawodową oraz cywilną. 

Zakres ochrony obowiązkowego OC

Polisa obowiązkowa pokrywa:

• szkody osobowe i rzeczowe wyrządzone pacjentom,
• skutki błędów w sztuce medycznej,
• skutki zaniedbań, np. nieprawidłowej diagnozy lub opóźnionego leczenia,
• szkody będące następstwem zabiegów chirurgii plastycznej lub zabiegów kosmetycznych, jeśli są udzielane w przypadkach będących następstwem wady wrodzonej, urazu, choroby lub następstwem jej leczenia.

Ubezpieczenie nie obejmuje jednak:

• szkód wyrządzonych przez podmiot wykonujący działalność leczniczą po pozbawieniu lub w okresie zawieszenia prawa do prowadzenia działalności leczniczej;
• szkód polegających na uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie rzeczy,
• polegających na zapłacie kar umownych.

Rozszerzenie obowiązkowego OC lekarza

Obowiązkową polisę OC w celu uszczelnienia ochrony zalecamy rozszerzyć o klauzulę rezygnacji z prawa dochodzenia roszczeń regresowych. Na jej podstawie ubezpieczyciel odstąpi od dochodzenia zwrotu wypłaconego odszkodowania za szkody wyrządzone rażącym niedbalstwem ubezpieczonego.

Uwaga: obowiązek odnowienia leży po stronie lekarza

Warto zaznaczyć, że mimo iż polisa OC lekarza jest obowiązkowa, nie odnawia się automatycznie. To na lekarzu ciąży obowiązek zapewnienia ciągłości ochrony ubezpieczeniowej – każdorazowo przed wygaśnięciem umowy należy zawrzeć nową polisę. Brak zachowania ciągłości ochrony może skutkować poważnymi konsekwencjami finansowymi w razie szkody.

Sumy gwarancyjne – minimalny zakres ochrony

Zgodnie z rozporządzeniem, minimalne sumy gwarancyjne dla obowiązkowego OC lekarza wykonującego działalność leczniczą w formie jednoosobowej działalności gospodarczej jako indywidualna praktyka lekarska wynoszą:

• 75 000 euro na jedno zdarzenie,
• 350 000 euro na wszystkie zdarzenia w okresie ubezpieczenia.

Przeliczenie wartości na złotówki odbywa się według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP po raz pierwszy w roku, w którym umowa ubezpieczenia OC zostaje zawarta.

Choć te kwoty zapewniają podstawową ochronę, nie były od wielu lat aktualizowane i mogą okazać się niewystarczające w przypadku roszczeń o wysokich wartościach – stąd rosnące znaczenie dobrowolnego OC.

Dobrowolne ubezpieczenie OC medyczne – dodatkowa ochrona

Dlaczego warto wykupić OC dobrowolne?

Obowiązkowa polisa zapewnia ochronę podstawową, ale w wielu przypadkach może być niewystarczająca. Dobrowolne OC pozwala:

• zwiększyć sumę gwarancyjną,
• objąć ochroną dodatkowe ryzyka.

Dobrowolne OC – dwa główne warianty

Ubezpieczenie OC dobrowolne może być rozumiane na dwa sposoby:

1. Polisa OC nadwyżkowa
   – stanowi uzupełnienie ochrony z obowiązkowej polisy,
   – działa wtedy, gdy roszczenia przekroczą sumy gwarancyjne wynikające z ubezpieczenia obowiązkowego,
   – idealne rozwiązanie dla lekarzy wykonujących zabiegi o podwyższonym ryzyku lub prowadzących działalność w kilku miejscach jednocześnie.
2. Polisa podstawowa, obowiązkowa OC lekarza z podwyższoną sumą gwarancyjną
   – zawiera pełną ochronę, ale z wyższymi sumami niż wymagane przez prawo,
   – pozwala dostosować poziom ochrony do specyfiki praktyki lekarskiej.

Zakres ochrony dobrowolnego OC medycznego

Ubezpieczyciele oferują dodatkowo szeroki zakres rozszerzeń, a tym:

• ochrona prawna – pokrycie kosztów adwokata i postępowań sądowych,
• pokrycie szkód niematerialnych, np. zadośćuczynienia za ból i cierpienie.

Ubezpieczenie OC lekarza na kontrakcie

Lekarz kontraktowy to samodzielna odpowiedzialność

Lekarze pracujący na podstawie umów cywilnoprawnych (kontraktach) nie są objęci ubezpieczeniem obowiązkowym OC podmiotu leczniczego, zapewnianym przez pracodawcę – muszą zadbać o nie we własnym zakresie.

Polisa powinna:

• obejmować wszystkie miejsca świadczenia usług,
• mieć odpowiednią sumę gwarancyjną,
• uwzględniać specyfikę wykonywanych procedur (np. zabiegi inwazyjne).

Klauzule dodatkowe – niezbędne dla medycyny estetycznej

Roszczenia w medycynie estetycznej

Chirurdzy i lekarze medycyny estetycznej są szczególnie narażeni na roszczenia pacjentów związane z efektem zabiegów. Z punktu widzenia prawnego nawet niezadowolenie pacjenta z efektu kosmetycznego może prowadzić do postępowania cywilnego.

Kluczowe klauzule rozszerzające ochronę

• rozszerzenia zakresu odpowiedzialności o szkody powstałe w skutek stosowania zabiegów chirurgii plastycznej lub zabiegów kosmetycznych medycyny estetycznej – umożliwia objęcie ochroną procedur niezwiązanych bezpośrednio z leczeniem (np. botoks, wypełniacze, korekcja plastyczna uszu, korekcja plastyczna blizn),

Takie rozszerzenia są dostępne tylko w ramach dobrowolnych ubezpieczeń OC lekarza.

Podsumowanie

1. Obowiązek ubezpieczenia OC dla lekarzy wynika z Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotu wykonującego działalność leczniczą.
2. Pierwszą polisę należy zawrzeć przed dniem rozpoczęcia działalności, a za jej odnawianie odpowiada lekarz.
3. Minimalne sumy gwarancyjne mogą być niewystarczające – warto rozważyć OC dobrowolne jako polisę nadwyżkową lub podstawową z wyższym limitem.
4. Lekarze kontraktowi muszą samodzielnie zadbać o ochronę ubezpieczeniową.
5. Specjaliści z zakresu medycyny estetycznej powinni uwzględnić w polisie klauzule rozszerzające ochronę o ryzyka typowe dla ich praktyki.

Nie pozwól, aby luka w ochronie ubezpieczeniowej naraziła Cię na straty finansowe i utratę reputacji zawodowej.

Z nami praktykujesz bezpieczniej!

POWRÓT