Warunki ubezpieczenia muszą być przejrzyste – dlaczego transparentność zapisów ma kluczowe znaczenie dla ubezpieczającego
1 lipca, 2025Warunki ubezpieczenia powinny być formułowane w taki sposób, aby ubezpieczający miał pewność, że rozstrzygnięcia podejmowane przez zakład ubezpieczeń są zgodne z zapisami zawartej umowy. Przejrzystość i precyzyjne zasady rozliczania szkód to nie tylko kwestia uczciwości wobec klienta, ale również realizacja obowiązków wynikających z przepisów prawa.
Choć ubezpieczenie to umowa adhezyjna – czyli taka, w której ubezpieczający przystępuje do warunków narzuconych przez ubezpieczyciela – nie oznacza to, że zakład ubezpieczeń może dowolnie interpretować zapisy. Każda decyzja musi być oparta na jednoznacznych i sprawdzalnych podstawach. Nieuzasadnione działania, które nie znajdują oparcia w OWU (Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia), mogą zostać uznane za sprzeczne z zasadą rzetelności i dobrych obyczajów.
Problemy przy rozliczaniu szkód z OC i AC
W praktyce likwidacji szkód komunikacyjnych – zarówno z ubezpieczenia OC sprawcy, jak i z autocasco (AC) – często dochodzi do sporów między poszkodowanym a zakładem ubezpieczeń.
Główne problemy to:
- Zaniżanie kosztów naprawy
Ubezpieczyciele coraz częściej kwestionują koszty przedstawione na fakturach, powołując się na „średnie stawki rynkowe” – bez dowodów ich rzeczywistego poziomu w danym regionie.
- Brak uzasadnienia decyzji
Decyzje odszkodowawcze niejednokrotnie nie zawierają szczegółowego uzasadnienia, co utrudnia ocenę, czy odszkodowanie zostało wyliczone zgodnie z warunkami umowy.
- Stosowanie stawek z kosztorysów opartych na nieautoryzowanych warsztatach
Mimo że pojazd był naprawiany w serwisie autoryzowanym, ubezpieczyciel rozlicza szkodę według kosztów niższych, wynikających z innych standardów naprawy.
- Niejasne kryteria w OWU
Często brakuje konkretnych informacji w ogólnych warunkach ubezpieczenia, które precyzowałyby, na jakiej podstawie ubezpieczyciel może weryfikować koszty i jakiego rodzaju dane będą do tego wykorzystywane.
Przeciętne stawki? Trzeba je udowodnić
Częstą praktyką zakładów ubezpieczeń jest odwoływanie się do tzw. „przeciętnych stawek rynkowych” przy rozliczaniu szkód. Jednak samo powołanie się na takie stawki nie wystarcza. Jeśli ubezpieczyciel twierdzi, że określona kwota jest zawyżona względem średnich cen usług w danym regionie, to obowiązkiem zakładu jest udowodnienie tej okoliczności.
Jeżeli poszkodowany dokonał naprawy w konkretnym warsztacie, który wystawił fakturę na kwotę odpowiadającą lokalnym realiom rynkowym, a stawki te nie odbiegają rażąco od innych, to zakład ubezpieczeń nie może arbitralnie ich kwestionować bez przedstawienia odpowiednich analiz.
Brak konkretnych parametrów w OWU – pole do nadużyć
Problemem jest również brak jasno określonych zasad rozliczania szkód w samych warunkach ubezpieczenia. Jeśli OWU nie zawierają konkretnych parametrów dotyczących metodologii weryfikacji kosztów naprawy, daje to zakładom ubezpieczeń szerokie pole do dowolnej interpretacji – co może skutkować nieuczciwym traktowaniem ubezpieczającego.
Transparentność – klucz do zaufania
Dla zapewnienia bezpieczeństwa prawnego oraz zaufania do rynku ubezpieczeń, niezwykle istotne jest, aby warunki umów były skonstruowane w sposób zrozumiały i precyzyjny. Brak jasnych zapisów może prowadzić do arbitralnych decyzji i nieuzasadnionego zaniżania wypłat odszkodowań, co finalnie podważa zaufanie do instytucji ubezpieczeniowych.

Manuel Puzio
Dyrektor Biura Likwidacji Szkód